Marihuana a kodeks karny – kiedy mamy do czynienia z przestępstwem?

Marihuana a kodeks karny – kiedy mamy do czynienia z przestępstwem?

W polskim prawie marihuana nadal klasyfikowana jest jako środek odurzający z grupy I-N, co oznacza, że jej posiadanie, uprawa i obrót – poza wyjątkami medycznymi – podlegają przepisom ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz kodeksu karnego. Nie każdy kontakt z konopiami oznacza od razu przestępstwo, ale wiele działań, nawet w dobrej wierze, może mieć poważne konsekwencje prawne.

W tym artykule wyjaśniamy, w jakich sytuacjach marihuana wiąże się z odpowiedzialnością karną, kiedy mamy do czynienia z przestępstwem, a kiedy z wykroczeniem – oraz co mówi na ten temat aktualne orzecznictwo i praktyka sądowa.

1. Posiadanie marihuany – art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii

Posiadanie każdej ilości marihuany jest w Polsce nielegalne, chyba że jest to produkt leczniczy na receptę, przechowywany przez pacjenta zgodnie z zaleceniami lekarza.

Co grozi za posiadanie?

Zgodnie z art. 62 ustawy:

  • Posiadanie narkotyków (w tym marihuany) podlega karze do 3 lat pozbawienia wolności.

  • Jeśli ilość jest znaczna, kara może wynieść od 1 roku do 10 lat więzienia.

  • W przypadku małej ilości na własny użytek, sąd może:

    • umorzyć postępowanie (art. 62a),

    • zastosować środki wychowawcze, warunkowe umorzenie, nadzór kuratora.

Mała ilość nie została precyzyjnie określona ustawowo – zależy od okoliczności, orzecznictwa i praktyki konkretnej prokuratury. Zwykle przyjmuje się do kilku gramów suszu.

2. Uprawa marihuany – art. 63 ustawy

Uprawa konopi zawierających powyżej 0,3% THC bez zezwolenia jest przestępstwem. Nawet jedna roślina marihuany w doniczce – hodowana bez pozwolenia – jest traktowana jako uprawa narkotyków.

Kary za nielegalną uprawę:

  • Art. 63 ust. 1: do 3 lat pozbawienia wolności za uprawę, z której można pozyskać środek odurzający.

  • Art. 63 ust. 2: od 6 miesięcy do 8 lat więzienia – jeśli uprawa jest prowadzona w większej skali lub profesjonalnie (np. z lampami, wentylacją, nawożeniem).

  • W przypadku uprawy znacznej ilości – sąd może orzec jeszcze surowszy wymiar kary.

Sprawdź również  Jak zmieniają się społeczne nastawienia do marihuany w Polsce?

W praktyce sądowej nawet osoby uprawiające marihuanę „dla siebie” (np. kilka roślin) mogą być oskarżane o produkcję i posiadanie, jeśli organy ścigania uznają, że potencjalna ilość THC przekracza „własny użytek”.

3. Udostępnianie, sprzedaż i obrót – art. 59

Sprzedaż, udzielanie lub wymiana marihuany – niezależnie od ilości – traktowane są jako handel narkotykami, czyli poważne przestępstwo:

  • Art. 59: udzielanie narkotyku innej osobie – do 3 lat więzienia.

  • Art. 56: wprowadzenie do obrotu – od 2 do 12 lat pozbawienia wolności.

  • Jeśli dotyczy to małoletniego lub odbywa się w szkole, karalność wzrasta.

4. Przewóz marihuany przez granicę

Przewóz nawet śladowych ilości marihuany (np. pamiątka z kraju, gdzie marihuana jest legalna) może zostać zakwalifikowany jako przemyt narkotyków, a więc przestępstwo z art. 55 ustawy.

Kary są surowe:

  • od 3 do 15 lat więzienia – w przypadku wprowadzenia do obrotu lub przemytu znacznych ilości,

  • zatrzymanie na granicy z „jointem” w kieszeni może skończyć się zatrzymaniem, konfiskatą i procesem.

5. Medyczna marihuana – wyjątek od zakazu

Od 2017 r. marihuana w Polsce może być legalnie stosowana w celach medycznych – ale tylko:

  • na podstawie recepty wystawionej przez lekarza,

  • w postaci zarejestrowanego produktu leczniczego (najczęściej susz THC lub olej),

  • przechowywana zgodnie z zaleceniami i tylko przez osobę, na którą wystawiono receptę.

Nie wolno dzielić się lekiem z innymi osobami, przenosić go bez opakowania i dokumentacji, ani przewozić go za granicę bez zezwolenia.

6. Czy posiadanie nasion marihuany jest legalne?

Tak – same nasiona marihuany nie są objęte zakazem, ponieważ nie zawierają THC ani innych substancji odurzających. Można je legalnie kupić i posiadać w celach kolekcjonerskich, edukacyjnych lub badawczych.
Jednak ich kiełkowanie i uprawa są w Polsce nielegalne i traktowane jak przestępstwo.

7. Czym różni się przestępstwo od wykroczenia?

W przypadku marihuany mówimy zawsze o przestępstwie, nie o wykroczeniu – nawet przy bardzo małej ilości. W Polsce nie obowiązuje tzw. „dozwolony gram”, jak w niektórych krajach.

Sprawdź również  Przyszłość prawa dotyczącego marihuany w Polsce

Jednak prokurator może:

  • umorzyć postępowanie na mocy art. 62a – jeśli uzna, że ilość była znikoma i przeznaczona wyłącznie do własnego użytku,

  • zastosować warunkowe zawieszenie kary,

  • skierować sprawę do terapii lub nadzoru kuratora.


Podsumowanie

W świetle polskiego prawa:

Dozwolone:

  • posiadanie medycznej marihuany z receptą,

  • posiadanie nasion marihuany (bez ich kiełkowania),

  • zakup legalnych produktów z CBD (zawartość THC ≤ 0,3%).

Niedozwolone / karalne:

  • posiadanie jakiejkolwiek ilości marihuany bez recepty,

  • uprawa marihuany, nawet jednej rośliny,

  • udzielanie lub sprzedaż,

  • przewóz przez granicę.

Przepisy te mają charakter ścisły, ale w niektórych przypadkach sądy mogą stosować elastyczność orzeczniczą – zwłaszcza w przypadku niewielkich ilości i braku wcześniejszej karalności.